Όταν η μετριότητα είναι χειρότερη από την καραντίνα
Ζούμε στην εποχή όπου η μετριότητα σε κάθε της μορφή και χρήση βασιλεύει όσο ποτέ άλλοτε. Είναι μια διαρκής πλύση εγκεφάλου που δέχεται ο μοντέρνος άνθρωπος στη δυτική κοινωνία στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Μας μάθανε να αποδεχόμαστε, να θαυμάζουμε και να εξυμνούμε την πάσης φύσεως μετριότητα ως το κοινά αποδεκτό και ιδανικό.
Η ικανότητα κριτικής σκέψης ήταν ανέκαθεν ο δύσβατος δρόμος, εξαιρετικά δύσκολο να αναπτυχθεί σε έναν άνθρωπο. Η δύναμη, ειδικά στις μέρες μας, που χρειάζεται να έχει κανείς για να απομονωθεί από τον κυκεώνα της σαβούρας που μας περιτριγυρίζει, είναι τεράστια.
Όπως εύστοχα είχε παρατηρήσει ο κωμικός George Carlin περί μετριότητας, ”οι περισσότεροι άνθρωποι δουλεύουν τόσο όσο χρειάζεται για να μην απολυθούν, και πληρώνονται τόσο όσο χρειάζεται για να μην παραιτηθούν” . Τα μίνιμουμ, τίποτα λιγότερο και σίγουρα τίποτα περισσότερο.
Είναι τρομακτικά μεγάλο το ποσοστό μετριότητας που κατακλύζει την κοινωνία. Ειδικότερα αυτής των social media. Πλανάται πλάνην οικτρά όποιος αρνηθεί πως πλέον, με πάνω από δεκαετία που έχουν μπει στη καθημερινότητά μας, είναι καθρέφτης του εν γένει κοινωνικού ιστού. Στις ηλικίες 18 – 50, αυτοί που πλέον δεν έχουν έστω την παραμικρή ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα είναι μειονότητα, είναι ελάχιστοι.
Στα κοινωνικά δίκτυα διακρίνεται, βασιλεύει και κάνει κουμάντο η μετριότητα και τα χαμηλά στάνταρ που έχουν οι άνθρωποι. Πάρτε παράδειγμα το ζεύγος ”Μπομπανίδη”, όπως εύστοχα άκουσα να τους αποκαλούν (Κάτι σαν το ”Shamy” που αφορά το αξιαγάπητο ζευγάρι του ”Big Bang Theory”). Απομίμηση της έννοιας celebrity, που πλέον έχει χάσει κάθε κύρος και αξία που είχε κάποτε αυτή η ταμπέλα. Όπως αρκετοί άλλοι, έτσι και εκείνοι, προέβησαν στο να εκμεταλλευτούν χωρίς ίχνος ντροπής την κατάσταση με τον Κορονοϊό για προσωπικό όφελος και παροδική δημοσιότητα. Ευτελίζοντας την κοινή λογική, όταν ο ένας από τους δύο βγήκε να δηλώσει πως κόλλησε τον ιό και ο άλλος από δίπλα και οι δύο χωρίς τα στοιχειώδη για προστασία. Δεν είναι καλλιτέχνες, δεν είναι διανοούμενοι, το μοναδικό πράγμα που έχουν να προσφέρουν στους ακόλουθούς τους είναι η εικόνα. Τίποτα δημιουργικό, τίποτα παραπάνω, τίποτα πιο χρήσιμο. Και όμως, αυτοί οι άνθρωποι σε ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό της κοινωνίας, έχουν επίδραση και απήχηση. Γιατί αυτή η μερίδα έχει συνηθίσει στο να αποδέχεται το τίποτα, ως κάτι.
Όταν η, κατά τα άλλα πολύ συμπαθής και αξιοπρεπής τραγουδίστρια, Dua Lipa φτάνει το ένα εκατομμύριο ακροάσεις του νέου της τραγουδιού σε λιγότερο από τρεις ώρες και ο Bob Dylan με το νέο του, εξαιρετικά επίκαιρο, λυρικό έπος με κοινωνικές, πολιτικές και καλλιτεχνικές αναφορές και προεκτάσεις ”Murder Most Foul” έχει 200 χιλιάδες σε τρεις ημέρες, είναι ξεκάθαρο πως κάτι δεν πάει πλέον καθόλου καλά. Είναι η δικτατορία της μετριότητας με την οποία μεγαλώσαμε.
Μου έρχεται στο μυαλό κάθε φορά που το δημοτικό σχολείο δίπλα στο σπίτι μου κάνει χοροεσπερίδα και πάρτι. Με κατακλύζει οργή και λύπη. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι αθλιότητες ακούγονται. Μέτριες και κακές μουσικές που το περιεχόμενο των στίχων αφορά ναρκωτικά, ακραίο μισογυνισμό, σεξισμό και την εικόνα της ζωής που διαλέγει τον εύκολο δρόμο των παροδικών ηδονών έναντι της ηθικής. Και μιλάω για ελληνικά τραγούδια που τα μηνύματα τους περνούν έστω και υποσυνείδητα σε όλα αυτές τις υπό κατασκευή προσωπικότητες. Νιώθω ντροπή κάθε φορά για αυτόν τον άθλιο DJ που πάει σε παιδικό πάρτι και επιλέγει να παίζει τέτοιες μουσικές χωρίς να αντιλαμβάνεται το κακό που κάνει. Το ποσό τους δηλητηριάζει με την δικτατορία της μετριότητας που αύριο μεθαύριο πολλά από αυτά τα παιδιά θα γίνουν πνευματικά απαίδευτοι ενήλικες ανίκανοι στο να εκτιμούν την τέχνη. Θα μπολιαστούν στη πορεία και με τα ευτελή σκυλάδικα κάνοντας σημαία τους την μιζεροξεφτίλα ενός είδους και μιας νοοτροπίας που συμβάλει καταλυτικά στη διαμόρφωση τους. Τα σκυλάδικα, τα μίζερα ελαφρολαϊκά, η αναμασημένη χωρίς ουσία ποπ μουσική, όλο αυτό το κύμα αλαζονικών, κουφιοκέφαλων rappers και trappers, που νομίζουν ότι ζουν σε αμερικανικό γκέτο και ξεφτιλίζουν ακραία την πλούσια κληρονομιά της χιπ-χοπ, και η θεοποίηση όλων αυτών είναι ο απόλυτος καθρέφτης της δικτατορίας της μετριότητας.
Όταν η μετριότητα εξαπλωθεί στην δημιουργία της προσωπικότητας του, σαν νοητός καρκίνος, τείνει ο άνθρωπος να απορρίπτει οποιαδήποτε δυνατότητα ανύψωσης των στάνταρ. Διότι φοβάται την αριστεία, γιατί έχει μπολιαστεί στην μιζέρια, την φτήνια και ζει στον δικό του πνευματικό ”Κυνόδοντα”, και οποιοδήποτε βήμα προς την αρετή του φαίνεται τρομακτικό.
Υπάρχει στο διαδίκτυο πλειάδα ιστοσελίδων που διαδίδουν ψευδείς, διαστρεβλωμένες ειδήσεις, θεωρίες συνωμοσίας και αποσκοπούν στον απόλυτο βαθμό στο εύκολο κλικ με τίτλους που έχουν ως target group, ποιούς άλλους, τους είλωτες στην δικτατορία της μετριότητας. Αυτοί είναι οι καλύτεροι πελάτες. Διότι δεν έμαθαν ποτέ να αμφισβητούν σωστά. Μαθαίνουμε στα παιδιά να αποστηθίζουν, να παπαγαλίζουν και να δέχονται, ξεχνώντας όμως να τους μαθαίνουμε και να αμφισβητούν τα πάντα. Διότι έτσι θαρρώ μας έμαθαν και οι Αρχαίοι φιλόσοφοι αυτού του τόπου, η αμφισβήτηση είναι ένας από τους καλύτερους οδηγούς για τον ενάρετο άνθρωπο. Πόσοι αλήθεια σήμερα αμφισβητούν όσα βλέπουν μπροστά τους;
Έχουμε συνηθίσει στο ”σκρολάρισμα” τόσο πολύ πλέον οι άνθρωποι και στην γρήγορη λήψη πληροφορίας, που στέλνεις σε κάποιον ένα αξιόλογο άρθρο, ας πούμε 2 χιλιάδων λέξεων, και δυσανασχετεί. Η αντίδραση είναι ”σιγά μη κάτσω να διαβάσω όλο αυτό το σεντόνι”. Φανταστείτε πόσο τραγικά είναι τα πράγματα που τα 10-15 λεπτά διαβάσματος κάποιοι τα θεωρούν πολύ και χάσιμο χρόνου. Ευθύνη σε αυτό φυσικά έχει το Facebook και η συνήθεια για γρήγορα περάσματα, για τίτλους και η ψευδαίσθηση του χρόνου που πρέπει να κυλάει γρήγορα για να μην χάσουμε το νέο post.
Δείτε το επίπεδο της κωμωδίας που έχει την μαζικότερη απήχηση στην χώρα μας. Έχω την πεποίθηση πως ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, φαίνεται από που θεωρεί αστείο ή όχι. Δε θέλω να αναφερθώ ονομαστικά γιατί ο σκοπός δεν είναι να κουνήσω το δάχτυλο ή να επιτεθώ επικριτικά σε κάποιον δημιουργό ή το κοινό του. Αλλά προβληματίζομαι πάρα πολύ όταν ο θεσμός του stand up comedy στην Ελλάδα είναι ακόμη σε ρηχά νερά και ο θεσμός της μετριότητας, του κιτς και της κακογουστιάς γεμίζει μεγάλα θέατρα και κόβει χιλιάδες εισιτήρια στη μεγάλη οθόνη. Προβληματίζομαι, όταν στην Αμερική και την Αγγλία όλοι οι παρουσιαστές των ”Late Night Shows” διακατέχονται από πραγματικό ταλέντο, κοφτερό χιούμορ και πλούσιο βιογραφικό στο χώρο της κωμωδίας, ενώ εδώ οι τηλεθεατές έχουν συμβιβαστεί με την δικτατορία της τηλεοπτικής μετριότητας που έχει για παρουσιαστές εκπομπών που απαιτούν χιούμορ και ευστροφία, ανίκανους και γλοιώδεις τύπους που δε μπορούν να κάνουν ούτε έναν ουσιαστικό διάλογο και συνέντευξη.
Είναι πάρα βολικό γενικά να επικρατεί η μετριότητα. Βολικό για το συστηματοποιημένο καθεστώς σε κάθε έκφανση της κοινωνίας που θέλει να έχει για βιτρίνα τους μέτριους καθώς αυτό εξυπηρετεί ανώδυνα την κυριαρχία στις μάζες. Όταν έχεις μάθει έναν σκύλο να τρώει το φτηνό κακό φαγητό, θα το συνηθίσει και θα του φαίνεται και τέλειο. Άμα μάθει στις μπριζόλες θα αποκτήσει την ικανότητα να ξεχωρίζει και αυτό θα οδηγήσει στο να προβάλλει άρνηση να δεχτεί το κακό φαγητό. Δεν βολεύει να υπάρχουν υψηλά στάνταρ, γιατί είναι ο δύσκολος δρόμος που εξαπλώνει το εύρος της σκέψης. Αν η κοινή γνώμη μάθει να εκτιμά την αξιοπρέπεια, την ηθική , το πραγματικό ταλέντο, την καλαισθησία και την ποιότητα, πως θα μπορέσει να επικρατήσει και να πλουτίσει το status quo της λαμογιάς, της διαπλοκής και του φτηνού κενού εντυπωσιασμού;
Και επειδή βρισκόμαστε σε pop culture σελίδα, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας ένα από τα τελευταία μου mixtapes μιας ώρας με μουσικές που λατρεύω. Από εποχές περασμένων μεγαλείων, όπου η μουσική όχι απλά ήταν ορθά-κοφτά καλύτερη, αλλά είχε ψυχή, έμπνευση, ζωντάνια και τσαχπινιά.
Από Rock & Roll και στιγμές από soul πανδαισίες της Motown, μέχρι ατόφιο blues boogie, surf και το παλιό ορθόδοξο Rhythm & Blues. Από τους Bealtes, τους CCR και τον Ray Charles μέχρι Rory Gallagher, Ventures , Sam Cooke και Temptations.
