Φωνητική VS Auto Tunes

Ω, ναι. Κάποια στιγμή θα έπιανα και αυτό το θέμα. Μιας και είναι Κυριακή και οι ειδήσεις είναι φτωχές, είπα να ανοίξω αυτό το μεγάλο κεφάλαιο.

Το θέμα με απασχολεί καιρό τώρα μιας και δεν είμαι μόνο ένας ερασιτέχνης γραφιάς της μουσικής, αλλά τραγουδοποιός και συνθέτης. Πάρτε ένα (όχι και τόσο αντιπροσωπευτικό δείγμα στον player που είναι στο τέλος του κειμένου).

Τη μελέτη κιθάρας (κλασικής, ακουστικής και ηλεκτρικής), πιάνου (τα βασικά) και μουσικής θεωρίας και αρμονίας (δεν το πήγα παρακάτω) την ξεκίνησα σε σχετικά μεγάλη ηλικία (20, το 2003), οπότε από το ξεκίνημα μπήκα αμέσως στις ευκολίες της μουσικής τεχνολογίας. Θυμάμαι υπήρχε το φανταστικό περιοδικό Computer Music, όπου η ελληνική έκδοση ήταν αξιολογότατη αλλά κάπου το 2009 νομίζω σταμάτησε.

Το εν λόγω έντυπο εκ πρώτης άποψης, νόμιζες ότι απευθυνόταν σε μουσικούς beat-ακίων και μόνο. Και ίσως εκεί έχασε το παιχνίδι, γιατί πραγματικά είχε απίστευτες πληροφορίες για όλα τα είδη μουσικής αλλά από το εξώφυλλο σου έδινε άλλη εντύπωση. Μάλιστα, ακόμα έχω κρατήσει το τεύχος-ευαγγέλιο, “Πως να μιξάρετε Heavy Metal” ή κάπως έτσι. Αλλά ακόμα και ο πληροφορίες για τους φίλους DJ ήταν χρήσιμες, σου έδιναν ιδέες. Ρουφούσα κάθε λέξη και εικόνα μέχρι την κυκλοφορία του επόμενου μήνα.

Και πάμε στο δια ταυτα…

Τότε ζούσαμε την εποχή των παχέων αγελάδων. Είχα καλή δουλειά (άσχετη φυσικά με τα ενδιαφέροντα-ικανότητες μου, όπως κάθε σύγχρονος Έλληνας) και πολύ χρήμα διαθέσιμο να σκορπάω σε εξοπλισμό και software. Αν και το Demonoid.com (και μετά .me νομίζω), είχε μια θάλασσα από πειρατικά προγράμματα, εγώ επέμενα… αυθεντικά. Αργότερα συνέβαλε και το ότι μπήκα νωρίς στον κόσμο της Apple και εκτός ότι βρήκα την υγειά μου από τις μπλε οθόνες, δεν υπάρχουν σπασμένα που να λειτουργούν 100% σωστά. Ή τουλάχιστον δεν είχα την υπομονή να το ψάξω αρκετά…

Σαν ερασιτέχνης μουσικός, ήρθα σε επαφή με αρκετούς τραγουδιστές και τραγουδίστριες και προσπαθούσαμε να κάνουν διάφορα demo. Λίγα πράγματα έχουν μείνει από τότε σαν μουσική, αλλά πολύ πράγμα σαν εμπειρία καθώς είχε πέσει στα χέρια μου, μια lite εκδοχή του προγράμματος της Waves, αντίστοιχο του γνωστού Auto Tunes της Antares. Την κατάρα της καλής μουσικής…

Αν και ποτέ δεν κατάφερα να τραγουδήσω σωστά, θαυμάζω αυτούς που μπορούν και δεν τους φθονώ. Αντέχω όλα τα vst instruments, ακόμα και αυτά που είναι φτηνιάρικα ή δεν τα χρησιμοποιούν σωστά οι ιδιοκτήτες τους. Δεν αντέχω όμως την “πειραγμένη” φωνή, προτιμώ τα μικρόφάλτσα. Το πιο όμορφο μουσικό “όργανο” είναι η φωνή. Ένα φάλτσο μπορεί να χρωματίσει μια στροφή, believe it or not.

Το Auto Tuning είναι η καταστροφή της μουσικής που ξεκίνησε το 1997 με την Britney Spears και το “Hit Me Baby One More Time”. Ω, ναι. Αυτό είναι το επίσημο “μπάσιμο” της συγκεκριμένης τεχνολογίας, όχι σαν εφέ – όπως π.χ. κάτι παιχνιδίσματα του Bowie-, αλλά σαν διορθωτής μιας μέτριας φωνής.

Πολύς κόσμος νομίζει ότι το πρόγραμμα κάνει θαύματα. Όχι, δεν κάνει. Η Britney δεν ήταν άσχετη, απλά μέτρια. Και η χρήση ενός τέτοιου προγράμματος την έκανε υποφερτή και σε σχέση με την εμφάνιση της (πάντα προτιμούσα την Aquilera που είναι και κορμάρα και φωνάρα), την έκαναν την απόλυτη popstar. Και μη βιαστείτε να πείτε πως αυτά συμβαίνουν μόνο στην pop, γιατί πριν από το 1997, η pop είχε να παρουσιάσει μουσικάρες και φωνάρες. Και φυσικά πια, υπάρχουν και στο Rock/Metal τα “πειράγματα”.

Θα έχετε διαβάσει φυσικά ότι όλοι χρησιμοποιούν Pro-Tools. Μέχρι και ο συγχωρεμένος Dio, σε αυτό έβγαλε αρκετούς δίσκος. Το απόλυτο προϊόν για την digital ηχογράφηση. Θέλετε να μου πείτε ότι οι metal bands έχουν κάποιον κανόνα ηθικής που τους αποτρέπει να χρησιμοποιούν τον διορθωτή φωνής (auto tunes), ενώ ομολογούν πως απολαμβάνουν άλλα καλούδια της μουσικής τεχνολογίας; Η απάντηση είναι “όχι”, όμως υπάρχει και ένα σοβαρό “αλλά…”!

Η διαφορά είναι πως οι μπάντες σχηματίζονται και κόπο και ιδρώτα και απαρτίζονται συνήθως από ταλαντούχους τραγουδιστές (τουλάχιστον από αυτές που φτάνουν στα αυτιά μας γιατί ο διορθωτής είναι και πανάκριβος). Έτσι, σε αυτή την περίπτωση το auto-tuning απλά διορθώνει κάποιες λεπτομέρειες, σε αντίθεση με την κόρη του πάστορα (βλέπε Kate Perry) που διορθώνει την χάλια φωνής της σχεδόν εξολοκλήρου και κάνει “μπαμ” το… ρομποτικό αποτέλεσμα, αφού εξαρχής ξεκίνησε την καριέρα της λόγω… των ματιών της. Όπως και του δικού μας φρούτου, του Παντελίδη που κάνει… “μπαμ-μπαμ” ότι ο άνθρωπος αυτός και η φωνητική, δεν συναντιούνται ποτέ.

Χρησιμοποίησα πιο πάνω τον όρο “καταστροφή” και δεν είναι υπερβολικός. Δεν θέλουν όλοι να γίνουν metal frontmen/frontwomen που, υποτίθεται, δεν παίζει ρόλο η εμφάνιση. Αν από τη δική μου, μικρή, εμπειρία μπορώ να σας διαβεβαιώσω για τρομερές φωνές που συνάντησα και χάθηκαν μόνο από την μέτρια εμφάνιση τους, φανταστείτε τι έχουμε χάσει σε υψηλότερα επίπεδα.

Θυμηθείτε τους παλιότερους popstars. Υπήρχαν ΚΑΙ οι εμφανίσιμοι, δεν ήταν όμως κανόνας. Αν πάρουμε το πείραμα… Kei$ha ως επιτυχημένο (η ίδια είναι εξαφανισμένη αλλά όμοιοι καρποί παρουσιάζονται) και με την πρόοδο της τεχνολογίας, θα καταλήξουμε να ακούμε πια τους υπολογιστές να τραγουδάνε. Πιθανότατα όχι στα είδη της μουσικής μας. Αλλά όλοι πάμε για ένα καφέ σε μη Rock-Metal cafe ή ψωνίζουμε από μαγαζιά που παίζουν τέτοια μουσική ή έχουμε φίλους που ακούν τέτοια μουσική.

Και αν εμείς είμαστε “γέροι” και ξεροκέφαλοι για να επηρεαστούμε, με τις νέες γενιές μουσικών, τι γίνεται; “Ποια είναι η ψυχολογία μια εμφανίσιμης κοπέλας ή αγοριού, που έχουν το προνόμιο της καλής (άγουρης και χωρις ιδιαίτερητεχνική όμως) φωνής; Συνεχίζω μέχρι να γίνω καλύτερος ή επενδύουμε περισσότερο σε γυμναστήρια αντί για ωδεία, καθώς και στο auto tunes και… φύγαμε;”

Το παρακάτω κομμάτι είναι σύνθεση του 2009 με σχετικά πρόσφατη home made παραγωγή. Συνήθως γράφω πιο mid tempo και μελωδικά και όχι… power metal. Και φυσικά το ότι έβαλα τη φάτσα μου είναι troll-άρισμα.